Đã đến phố núi Pleiku làm khách, bạn nhất định không thể bỏ qua những món ngon đã tạo nên thương hiệu cho vùng đất cao nguyên xanh.
 

Phở khô Gia Lai (Phở 2 tô) là món ăn mang thương hiệu của ẩm thực Gia Lai.

1. Phở khô là một món ăn không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người dân phố núi. Phở khô còn có tên gọi khác là phở hai tô. Sở dĩ có tên gọi như vậy vì khi thưởng thức món ăn này, thực khách sẽ được phục vụ hai tô, một tô bánh phở và một tô nước súp. Bánh phở làm từ bột gạo xay, có sợi nhỏ, săn và mịn, khi trụng nóng sợi phở mềm dai. Bánh phở trụng phải vừa ăn, dai, không nát, không vón cục để thực khách dễ dàng pha chế với tương nâu, xì dầu, tương ớt cho vừa khẩu vị của từng người.

Trong tô phở khô nhất định không thể thiếu thịt heo bằm nhỏ hoặc gà xé sợi và hành khô phi giòn. Còn tô nước lèo sẽ gồm nước ninh gà, thịt bò tái hay bò viên tùy theo nhu cầu của thực khách, trên mặt rắc hành ngò xắt nhỏ, thêm chút tiêu đen, ớt lát mỏng. Phở khô Gia Lai đã được Tổ chức kỷ lục Châu Á chính thức công nhận và xác lập theo bộ tiêu chí xác lập “Giá trị ẩm thực châu Á” cùng với 12 món ăn đặc sản khác của Việt Nam. Có thể thưởng thức phở khô tại các địa chỉ uy tín: Phở Ngọc Sơn, phở Hồng, phở Hiệp, phở Ngọc Linh, phở Nhớ Phố Núi, phở Nữ…

2. Vốn xuất hiện trong các mâm cơm đạm bạc trong gia đình, nhưng gần đây tép Biển Hồ lại bước vô các nhà hàng, từ món rim, tép đùm lá chuối, canh tập tàng cho đến bánh xèo tép, mắm tép đặc biệt món gỏi tép Biển Hồ chua ngọt rất hấp dẫn thực khách. 

Để món gỏi được tươi ngon trước hết phải chọn cho được tép tươi đem về rửa sạch, loại bỏ tạp chất, dùng kéo cắt bỏ đầu, đuôi, rửa sạch, để ráo. Cho tép vào rổ, rắc chút xíu muối đảo đều, rồi cho vào hấp. Có thể luộc chín tép trực tiếp nhưng sẽ không dẻo thịt bằng. Tiếp theo cần pha nước mắm đường, tỏi, ớt, chanh hòa đều, nêm nếm vừa ăn rồi trộn đều tép với các loại rau quả. Có thể cho thêm những rau quả khác nếu thích, như: dứa, bạc hà cọng, muối, lá chanh thái sợi, lạc rang giã nhỏ, hạt tiêu. Khi thưởng thức có vị ngọt rất đặc trưng của tép, vị chua cay dịu nhẹ cùng vị thanh mát của các loại rau quả. Tép Biển Hồ là một món ngon mang hương vị dân dã, phù hợp với khẩu vị của nhiều người.
 

Hấp dẫn gà nướng phố núi.

3. Đến Pleiku bạn không thể bỏ qua món ngon và lạ của người dân bản địa đó là gà nướng chấm muối é và cơm lam. Gà được nuôi thả rông tự nhiên cho thịt rất chắc và có hương vị đặc trưng. Gà sau khi sơ chế thì được nướng bằng than khoảng gần 01 giờ cho đến khi gà cho mùi thơm ngậy và chín đều thì dùng được. Thưởng thức cùng với món gà nướng phải là muối hạt, ớt xanh, lá é. Tất cả các gia vị trên trộn đều giã nhuyễn tạo thành loại mặn của muối, cay cay của ớt, hăng hăng của lá é để chấm và cùng ăn với cơm lam. Các quán ăn có món gà nướng-cơm lam khá nhiều ở Pleiku như: Gà nướng Plit (làng Tiêng, xã Tân Sơn), quán Bazan (đường Lê Duẩn), Plây Cồng Chiêng (đường Bùi Dự), Ksor Hnao (đường Trần Nguyên Hãn)…
 

Bún cua là món ăn chơi thú vị nhất định nên thử khi đến Pleiku.

4. Bún cua được bán rải rác khắp thành phố Pleiku, nhưng đặc biệt ngon và xuất hiện lâu nhất là bún cua chợ Nhỏ nằm trên đường Phùng Hưng. Ai đến Pleiku cũng muốn được thưởng thức một lần hương vị khó quên của món ăn đặc trưng này.

Nguyên liệu để tạo ra món bún cua rất đa dạng: cua đồng, bún, thịt ba chỉ, măng, da heo chiên giòn hoặc có thể thay thế bằng bánh phồng tôm. Ngoài ra không thể thiếu các gia vị như ớt, mắm nêm và các loại rau ăn kèm như: giá, bắp chuối, xà lách, ngổ, kinh giới và các loại rau thơm… Cua đồng là một thành phần quan trọng, chủ đạo của món ăn này. Trình tự nấu món bún mắm cua như sau: cua đồng sau khi rửa sạch, bóc bỏ mai, lấy phần thịt giã nhuyễn rồi lọc lấy nước, tùy theo lượng cua mà nước lấy được nhiều hay ít. Ủ nước này khoảng một ngày một đêm cho lên men chua, khi nước cua đã đủ độ chua thì được đem chế biến. Thịt ba chỉ đã xào săn lại từ trước cho vào nước cua, gia vị đầy đủ đến khi nước sôi thì cho thêm măng đã thái mỏng. Để lửa vừa, đun càng lâu thì măng càng thấm, mắm càng ngon.

Bún được xếp vào tô với lượng vừa phải sau đó rưới lên lớp bún là nước mắm cua, măng và cả thịt ba chỉ. Khi đưa vào miệng, bạn sẽ cảm nhận được ở đầu lưỡi vị mặn nồng đặc trưng của mắm, vị thơm của các loại rau, vị cay của ớt, âm thanh giòn rụm của da heo… tất cả hòa quyện với nhau tạo nên món ăn rất hấp dẫn. Khi thưởng thức bạn nên cho thêm chả lụa và nem, một ít chanh sẽ làm vị nhã đi, nhưng phải quen thì mới cảm nhận được cái “chất”, vị đậm đà của món ăn.
 

Lá mì cà đắng là món ăn ngon lạ miệng.

5. Lá mì, cà đắng là món ăn phổ biến của người dân bản địa Jrai, Bahnar, ngay tại Pleiku bạn cũng có thể thưởng thức món ăn thú vị này. Công đoạn đầu tiên lấy lá mì non bỏ cuống, giã nhỏ hoặc vò bằng tay thật nhuyễn. Sau đó nấu lên với cà đắng (nấu kỹ) vì lá mì có độc tố gây say và nhức đầu nếu ăn sống, dùng mỡ heo hoặc dầu đợi nóng vừa bỏ lá mì, cà đắng vào cùng với ớt xanh xào chin. Đối với những gia đình có điều kiện, lá mì với cà đắng còn được nấu cùng cá khô hoặc ruột non trâu, bò. Lúc này, cá khô phải giã thật nhỏ, còn lòng non băm nhỏ và cho kèm một số cỏ thơm. Ngoài ra, bà con còn dùng lá mì để nấu canh hoặc muối dưa để dùng được lâu ngày hơn. Đây là món ăn chơi, không ngán và có thể thưởng thức tại các quán ăn đặc trưng của người dân địa phương.

6. Trở thành nét đặc trưng của Pleiku, giờ đây hầu như con đường nào của phố núi cũng có quán cà phê. Có thể nói cà phê là một loại thức uống độc đáo, thú vị trong văn hoá thưởng thức ẩm thực của người dân phố núi. Uống cà phê là phải có không khí, không chỉ đơn giản là mua cà phê bột về cho vào phin, đổ nước sôi vào là xong mà nó có bí quyết để từng quán có đặc trưng riêng của nó. Ví như pha cà phê phải bằng nước thật sôi nên khách phải chờ lâu mới được thưởng thức thức uống đậm đà này. Ai cũng từng đi nhiều nơi, thưởng thức cà phê của nhiều vùng miền khác nhau nhưng cái vị và hương đậm đà, ngầy ngậy và say của cà phê phố cao nguyên, với thông, dốc cùng không gian bàn bạt gió, nắng vẫn ghi dấu ấn trong lòng người phương xa.

Đến Pleiku, du khách có thể lựa chọn những không gian cà phê đẹp ven ngoại ô thành phố như các cung đường xung quanh khu vực Biển Hồ, cầu treo Biển Hồ, hàng thông trăm tuổi… hay trong nội thành xung quanh khu vực suối Hội Phú. Ngày càng nhiều không gian cà phê mở ra trong thời gian gần đây đã có được chỗ đứng nhất định và tạo thêm nhiều sự lựa chọn cho người dân và du khách hoà cùng thiên nhiên hữu tình, điển hình là quán Chiu Hiu (phường Yên Thế), Thông Farm&Bistro, Sol Café, cà phê Yên (hẻm Nguyễn Văn Cừ), Zin’s Farm (xã Ia Kênh), Sunset Chill-Cofee&Outdoor Party (Nguyễn Văn Cừ), Raca Farm (hẻm Lê Duẩn), Mộc An Nhiên Café&Farmstay (huyện Đak Đoa)… Thực khách vừa thưởng thức nước uống vừa thưởng ngoạn phong cảnh ven đồi, ngắm trọn vùng thung lũng giữa bình nguyên xanh thẳm tạ những điểm hẹn như: cà phê Ngày Bình yên, Xắp Xắp Chill, Bình minh ơi, Gió, Chill Factory, Covy Panorama Coffee, Pleiku Hill-Eagle kids… là những địa điểm lý tưởng để săn view và bắt trọn những khoảnh khắc ấn tượng giữa mênh mang núi đồi.

Văn hóa ẩm thực ngày được quan tâm và đóng vai trò quan trọng, trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng nhằm thu hút khách du lịch đến với phố núi Pleiku.

Bài, ảnh: Võ Thanh Thảo