Đúng 6 thập kỷ trôi qua, nhưng những hình ảnh kỷ niệm về năm tháng “Ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt”, những trận chiến đấu ác liệt với địch dành giật từng tấc đất, từng đoạn chiến hào diễn ra trên đồi A1, trên cánh đồng Mường Thanh, những tiếng hò reo vang ngày đại thắng vẫn vẹn nguyên trong kí ức của đại úy Đinh Hỗ - người lính năm xưa trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

 

Ông Đinh Hỗ sinh năm 1925 tại một làng quê nghèo thuần nông, thuộc xã Yên Minh, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, vùng quê giàu thống cách mạng và hiếu học có nhiều người đỗ đạt. Năm 1944 ông trốn gia đình đi tham gia cách mạng vào mặt trận Liên Việt, vệ quốc đoàn, đoàn thanh niên cứu quốc. Ông chính thức trở thành chiến sĩ Vệ quốc đoàn tháng 5 năm 1948.
Ông nhớ lại trận chiến đấu với giặc Pháp đầu tiên của ông vào khoảng tháng 10  năm 1947 ở thị xã Hòa Bình và Phú Thọ, đánh địch trên sông Lô cùng quân dân Phú Thọ lập nên chiến thắng lẫy lừng và tiếp sau đó chiến dịch nối tiếp chiến dịch, chiến công nối tiếp chiến công... Từ đây, ông được rèn luyện thử thách trong máu lửa chiến tranh và trưởng thành nhanh chóng. Sau một năm nhập ngũ, tháng 7 năm 1949 ông vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng Sản Việt Nam. Đến chiến dịch Điện Biên Phủ ông được cấp trên giao đảm nhiệm tiểu đội trưởng thông tin Lữ đoàn 38 thuộc Đại đoàn 359 công binh pháo binh, mũi tiến công quan trọng đảm bảo thông tin liên lạc cho trận đánh điểm cao đồi A1 và lòng chảo Mường Thanh trận đánh lịch sử.
Gặp ông tại nhà riêng, trong bộ quân phục ga ba đin dạ đã bạc màu gắn nhiều huân, huy chương, kỷ niệm chương lấp lánh. Lật từng trang nhật kí của mình, ông trầm ngâm kể: “ Nhanh quá các chú ạ, mới đó mà đã 60 năm trôi qua, tôi còn nhớ như in trong trận thử lửa tại đồi A1, giành lấy cái “chìa khóa sống”, những năm tháng qua đi như những thước phim chưa về bị cắt xén, mở ra trước mắt”. Ông kể: Quân pháp muốn chiếm và xây dựng đồi A1 thành một cứ điểm mạnh nhất trong tập đoàn cứ điểm Điên Biên Phủ, với nhiều tầng chiến hào kiên cố nối liền với hầm ngầm mà trước đây được quân Nhật xây bằng cốt sắt, boong ke có lắp hồng ngoại tuyến để quan sát vào ban đêm, nhưng với ý chí kiên cường của chiến sĩ ta tấn công đồi A1 còn cao hơn núi. Buổi chiều tối 31/3/1954, lệnh xuất kích được phát đi bên chiếc máy thông tin TA-57 của ông xen lẫn tiếng bom pháo dữ dội của địch, tiểu đội trưởng bộ binh do đồng chí Chu Văn Mùi chỉ huy cùng 9 chiến sĩ công kiên bảo vệ cửa ngõ vào Mường Thanh, đã có 2 chiến sĩ hi sinh trên hướng chủ yếu đánh chiếm các lô cốt đầu cầu chiến hào chặn quân Pháp phản kích từ Mường Thanh lên, các đơn vị của Lữ đoàn vẫn theo kế hoạch tác chiến, lúc này có một số đơn vị của Tiểu đoàn 18 thuộc Đại đoàn 308 cũng phối thuộc tiến công địch. Pháo địch từ Hồng Cúm, Mường Thanh bắn chặn, súng máy từ các lô cốt quét sát mặt đồn, bắn dọc chiến hào nhằm vào khu cửa mở làm một số cán bộ chiến sĩ ta bị thương vong hi sinh.
             Khoảng 5h sáng ngày 01/4/1954, địch lại đưa 2 xe tăng cùng bộ binh kết hợp với quân cố thủ trong lô cốt, hầm ngầm phản kích nhằm đánh bật quân ta ra khỏi đồi A1, tiểu đội của ông được bố trí cách trận địa khoảng 900m bên máy thông tin nghe rõ bộ đội ta báo cáo phát hiện có xe tăng địch và giọng người chỉ huy ra lệnh: chờ mục tiêu đến thật gần hãy nổ súng, ông đã nhìn thấy khẩu đội ĐKZ và Badoca thuộc đại đội 265 của đơn vị bạn cách xe tăng địch khoảng 60m nhưng do sương mù dày đặc nên không nhìn rõ chỉ nghe tiếng máy nổ và tiếng súng bắn ra, đợi cho chiếc xe thứ nhất vào khoảng 40m thì khẩu đội ĐKZ nổ súng, một quầng lửa chùm lên, tiếng gầm rú của xe tăng im bặt, chiếc thứ 2 không dám mò lên nữa. Đợt phản kích của địch bị quân ta bẻ gãy, và cứ thế ông vừa lật từng trang nhật kí, cứ theo mạch của chuỗi kí ức chiến thắng giọng kể sang sảng rất hào hùng ở cái tuổi 90 của ông như truyền cho chúng tôi khí thế sục sôi của một thời “Gan không núng, trí không mòn” của những chiến sĩ Điện Biên năm xưa.
            Có lẽ ông nhớ nhất kỉ niệm ngày chiến thắng mà chính ông và tiểu đội của ông được chứng kiến. Chiều 30/4/1954, quân ta mở màn tiến công vào lòng chảo Mường Thanh. Trong suốt hơn một tuần diễn ra các mũi tiến công của bộ đội ta, lúc đó khoảng 17h ngày 7/5/1954 bên chiếc máy hữu tiến điện TA-57 của Liên Xô, ông nghe rõ tiếng đại đội trưởng Tạ Quốc Luật hạ lệnh cho các chiến sĩ ta áp sát hầm tướng Đờ Cát, chiến sĩ Hoàng Minh Chiến, Hoàng Đăng Vinh đơn vị E165 của đại đoàn 312 xông vào sát vách hầm bắt sống tướng Đờ Cát. Chiều hôm ấy chúng tôi không kìm được sự sung sướng ôm nhau nhảy múa reo mừng hô vang: “Hồ Chủ Tịch muôn năm, hoan hô Đại tướng Võ Nguyên Giáp” và chính trong giờ phút lịch sử đó ông đã bật khóc vì thương nhớ đồng đội của ông đã anh dũng hi sinh trước đó ít giờ đồng hồ, vĩnh viễn nằm lại lòng chảo Mường Thanh này.
Kết thúc chiến dịch Điên Biên Phủ, ông được tặng thưởng Huân chương chiến thắng hạng ba chống Pháp, Huân chương chiến công hạng nhất, hai bằng khen của Bộ Tư lệnh chiến dịch và được bầu “Chiến sĩ thi đua” của Đại đoàn 351. Lật lại những trang nhật kí, những kỉ vật năm xưa ông không giấu được những cảm xúc của mình. Sau chiến dịch ông được gặp Bác Hồ, ông nhớ như in hình ảnh Bác Hồ từ dáng điệu nhanh nhẹn, hiền từ, lời nói ấm áp thân tình. Trước hàng quân, Bác nhắc nhở cán bộ chiến sĩ những điều cần thiết trước khi vào tiếp quản thủ đô Hà Nội, ông luôn ghi nhớ những điều Bác đã dặn: “Các chú phải thận trọng với viên đạn bọc đường” muốn vậy phải “Tránh thiếu ý thức, kỉ luật trong ăn, ở, đi lại mua bán, tránh xa xỉ, ăn diện, bắt chước lối sống không tốt sẽ dễ sinh ra tham ô, hư hỏng”, không những đã giúp cán bộ chiến sĩ ta hoàn thành tốt nhiệm vụ lúc ấy, mà cho đến tận bây giờ những lời Bác dạy đã theo suốt cuộc đời sự nghiệp của ông.
            Năm 1976, đại úy Đinh Hỗ - nguyên chính trị viên Lữ đoàn 38 Đại đoàn pháo binh 351 được Đảng và Quân đội cho nghỉ hưu. Ông được Đảng ủy xã Yên Minh, huyện Ý Yên giao nhiệm vụ là báo cáo viên, tuyên truyền miệng cho nhân dân địa phương về các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bên cạnh đó ông còn tuyên truyền giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng, gương chiến đấu của cha ông về những năm tháng hào hùng của dân tộc, ông còn tham gia đảm nhiệm vai trò bí thư chi bộ, chi hội trưởng cựu chiến binh, hội người cao tuổi. Dù ở bất kỳ cương vị nào, ông cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước phân công, ông luôn được cấp ủy chính quyền và nhân dân địa phương tin yêu, kính trọng.
            Mặc dù đã ở tuổi 90, 65 năm tuổi Đảng, với ông niềm vui lớn nhất vẫn là được kể chuyện cho nhân dân tổ dân phố, các cháu học sinh và con cháu gia đình về những kí ức chiến thắng lịch sử hào hùng của dân tộc mà ông trực tiếp tham gia. Hiện nay ông đang sinh hoạt ở chi hội cựu chiến binh tổ dân phố 2 phường Iakring, thành phố Pleiku. Qua câu chuyện của ông, nhân chứng sống lịch sử Điên Biên năm xưa muốn nhắc nhở thế hệ tuổi trẻ hôm nay hãy phát huy tinh thần hào khí Điên Biên Phủ, dám nghĩ dám làm, năng động, sáng tạo, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa, giàu đẹp, văn minh./.

Hà Quân

                                                                    Phó chủ tịch Hội Cựu chiến binh thành phố