TIN TỨC

CHUYÊN MỤC

Đầu năm xông đất

Ngày đăng bài: 12/02/2018
Một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống trong những ngày tết cổ truyền của người Việt ta là tục lệ xông đất đầu năm. Vừa mang ý nghĩa nhân văn, đồng thời phong tục này còn thể hiện mong ước về một năm mới mọi sự hanh thông; mọi nhà, mọi người đều hạnh phúc an khang.

Theo lẽ tự nhiên người xông đất đến bất kì nhà ai, hoàn toàn ngẫu nhiên, vì từ “xông” không có nghĩa là mời vào, mà là tự nhiên đến. Nhưng để mang đến sự tốt lành, dần dần người xông đất có ý thức hơn về vai trò của mình, nghĩa là tuổi mình có hợp với gia chủ không. Ngược lại, chủ nhà cũng có sự cân nhắc, lựa chọn, tùy thuộc vào cầu mong, vào hoàn cảnh của mỗi gia đình, có nhà cầu phúc, cầu quan; có nhà cầu học, cầu tài… Những gia đình kinh doanh, buôn bán thường xem nặng và chú trọng vấn đề xông đất, xuất hành đầu năm hơn là những gia đình khác.

Người đi xông đất ăn mặc chỉnh tề, tươm tất xuất hành từ nhà đến thẳng nhà được xông đất. Khi vào nhà họ vui vẻ, cởi mở dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất, trước kia người đi xông đất thường mang một món quà nhỏ dành tặng cho gia chủ, có khi là gói trà, chai rượu hay bánh kẹo nhỏ và sau đó mừng tuổi cho gia chủ, thường là mừng cho con cháu trong nhà chúc cho sức khỏe dồi dào, học hành đỗ đạt, hạnh phúc bình an… Chủ nhà đón tiếp vị khách đặc việt này một cách chu đáo, cũng hoan hỉ chúc tụng lại vị khách xông nhà và thết đãi một vài món ăn hay thức uống nhẹ và cùng vui vẻ hàn huyên. Chuyện ăn uống này cũng chỉ mang tính tượng trưng cho có lệ, như ăn vài miếng bánh, miếng mứt, uống một ly rượu hay chén trà. Câu chuyện ngắn nhưng rất ấm áp, thân tình kéo dài trong khoảng 10 đến 15 phút sẽ tạm biệt nhau và khởi đầu cho một năm mới hanh thông. Người đi xông đất xong có niềm vui vì đã làm được việc tốt, người được xông đất cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới.

“Xông đất” còn có cách gọi khác là “đạp đất”, “xông nhà”… ngay sau thời khắc giao thừa chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, người nào bước từ ngoài vào bất cứ nhà nào sẽ mặc nhiên trở thành người xông đất cho gia chủ. Nhân vật quan trọng quyết định vận mệnh cả năm của gia đình có thể ngẫu nhiên nhưng đa phần đều được gia chủ chọn lựa từ trước với đầy đủ yếu tố phù hợp. Tiên quyết là phải hợp tuổi, nghĩa là người xông đất phải hợp tuổi với chủ nhân của ngôi nhà, có thể là người chồng hoặc vợ. Thường người ta sẽ chọn tuổi tam hợp như: Hợi-Mẹo-Mùi, hay Thân-Tý-Thìn; Tỵ-Dậu-Sửu; Dần-Ngọ-Tuất. Qua đó, chủ nhà tuổi Mão sẽ chọn người tuổi Hợi, Tuất để xông nhà. Người tuổi Tý chọn người tuổi Sửu, Thân, Thìn để xông nhà. Người tuổi Tuất sẽ chọn tuổi Dần, Ngọ, Mão để xông nhà. Người tuổi Sửu chọn tuổi Tỵ, Dậu, Tý để xông nhà…

Cũng có nhiều gia đình tự xông nhà cho mình mà không cần nhờ người khác, trước giao thừa họ thường đi viếng chùa, xin lộc mang về, sau khi qua thời khắc giao thừa họ sẽ tự về xông đất cho chính nhà mình, thường những người được chọn này là những người nhẹ vía và nhanh nhẹn. Ví như năm nào bố chồng tôi cũng là người xông đất, ông nhận nhiệm vụ này bởi lẽ ông là gia chủ lại hợp tuổi với bà, ông lại vui vẻ, nhanh nhẹn, năm nào gia đình cũng được yên ấm, tuy không sung túc nhưng mọi sự bình an thế là trọng trách này giao hẳn luôn cho ông.

Bên cạnh yếu tố hợp tuổi thì những người được chọn xông đất phải đủ các yếu tố như phải vui vẻ, lanh lợi, tốt tính, gia đình yên vui đủ nếp đủ tẻ rồi thành công trong sự nghiệp… vì là nhân vật được “chọn mặt gửi vàng” nên mang theo ước vọng mang đến may mắn, sung túc cho gia chủ. Hay chọn lựa những người có tên hay, đẹp như Cát, Lộc, Kim, Ngân, Phúc, Thọ, An, Khang… cũng có nhiều gia đình chọn những em nhỏ, trẻ con lanh lợi, vui vẻ xông đất cũng mang đến niềm vui với gia chủ. Người ta cho rằng việc xông đất có ảnh hưởng sâu sắc đến vận mệnh của gia chủ trong cả năm. Nếu được người xông đất tốt thì làm ăn nên nổi, mọi chuyện tốt lành; nếu gặp người xông đất xấu thì sẽ khó khăn, không thuận lợi, suôn sẻ. Tốt và xấu ở đây được đánh giá là “duyên”, là “vía”. Thực ra “duyên”, “vía” này cũng liên quan tới cá tính, đạo đức từng người. Kinh nghiệm cho hay rằng những ai xởi lởi, thật thà, đạo đức tốt, làm ăn phát đạt, con cái đông đủ (có trai, có gái), mặt mũi sáng sủa, thân hình đầy dặn, không có tang thì sẽ là người tốt duyên, tốt vía.

Hoặc cách chọn người xông đất đơn giản hơn mà không kém phần hiệu quả, đó là theo lượng người đến xông nhà: nam số lẻ, nữ số chẵn, có nam có nữ sinh lợi nhiều hơn. Đặc biệt phải tránh những tuổi xung khắc với nhau cho dù có đủ các điều tốt trên ví như: Tí xung Ngọ, Sửu xung Mùi, Dần xung Thân, Mão xung Dậu, Thìn xung Tuất, Tị xung Hợi… Để đón sự tốt lành, theo quan niệm, có nhiều điều kiêng kỵ, cần tránh như người nặng vía, vận rủi, làm ăn thua lỗ, nhà có “hạn” (tang), phụ nữ đến kỳ, tuổi xung, ăn mặc quần áo toàn đen, hoặc toàn trắng, ăn nói thiếu lịch sự, tránh ngày giờ xấu, phương hướng xấu. Theo cùng thời gian, những phong tục tập quán xưa có nhiều thứ mất đi hoặc mờ dần cùng những thay đổi phát triển của cuộc sống hôm nay nhưng người ta vẫn đi xông đất nhà bà con, bạn bè, đó như một niềm vui nho nhỏ ngày Tết chứ không nặng chuyện may rủi, hậu vận như trước đây.

Ngày đầu tiên của năm mới này nếu không có sự sắp xếp đặc biệt nào mọi người thường rất hạn chế đến nhà người khác sớm, nếu không muốn trở thành vị khách bất đắc dĩ. Đa phần là đến thăm hỏi nhà bà con, nội ngoại hai bên hay đi lễ chùa, viếng mộ… sau đó mới đến phần chúc tết bạn bè, thân hữu. Mọi người đều dành cho nhau những lời tốt đẹp nhất, cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói, tránh xung đột, cãi vã, cùng nhau nhấm nháp hương xuân đầu năm trong không khí đầm ấm và tràn đầy hy vọng.

Võ Thanh Thảo
customer-service.png THÔNG TIN LIÊN HỆ:

1478004194_map-icon.png Địa chỉ: 58 Tăng Bạt Hổ - T
hành phố Pleiku - Gia Lai
1490597482_Phone.png Điện thoại: (0269).3830 155
1478004801_fax-(1).png  Fax: (0269).3828414
1478004004_Mail.png  Email: ubndpleiku@gialai.gov.vn
 
contract-(4).png THÔNG TIN BẢN QUYỀN:

Bản quyền thuộc về UBND thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai
Chịu trách nhiệm chính: Ông Nguyễn Hữu Sung - UVBTV Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Pleiku.
Giấy phép số: 01/GP-TTĐT ngày 24/02/2015 của Sở Thông tin và Truyền thông

Chung nhan Tin Nhiem Mang
ĐĂNG KÝ NHẬN TIN

   Copyright © 2018 
Trang chủ | Tin tức Liên hệ | Mobile | Site map icontop.png