TIN TỨC

CHUYÊN MỤC

Hòa giải tranh chấp đất đai và hòa giải ở cơ sở từ khía cạnh pháp lý- Góc nhìn từ hoạt động cấp xã

Ngày đăng bài: 05/05/2016
Biển Hồ là một xã vùng ven thành phố Pleiku với diện tích gần 2000 ha, dân số hơn 8000 người trong đó có 5 làng đòng bào dân tộc thiểu số chiếm 23% dân số. Trong những năm qua tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững, tình hình kinh tế phát triển theo hướng bền vững, là một trong những xã đạt chuẩn nông thôn mới đầu tiên trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên tình hình về tranh chấp ở cơ sở và tranh chấp đất đai cũng có dấu hiệu diễn biến phức tạp, các vụ việc được giải quyết theo quy định của pháp luật, nhiều vụ việc được hòa giải thành từ cơ sở, giảm áp lực cho các cơ quan có thẩm quyền cấp trên. Trong những năm gần đây, công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn xã Biển Hồ về tranh chấp, mâu thuẫn được hòa giải thành, đội ngũ hòa giải viên được củng cố, kiện toàn và nâng cao năng lực, nghiệp vụ hòa giải từ cơ sở.

Tuy nhiên, khi thực hiện công tác hòa giải, nhiều khi người tiến hành hòa giải chưa phân biệt rõ giữa hòa giải ở cơ sở với hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai, vì hai khái niệm này, mặc dù giống nhau về ý nghĩa và mục đích nhưng về bản chất, tổ chức, hoạt động và thủ tục tiến hành lại có sự khác nhau vì thế có sự nhầm lẫn dẫn tới việc các cơ quan có thẩm quyền giải quyết phải trả hồ sơ cho đương sự về để UBND xã hòa giải theo trình tự, thủ tục luật định.

Điểm giống nhau giữa hòa giải ở cơ sở với hòa giải trong giải quyết tranh chấp đất đai là cả hai loại hòa giải đều nhằm mục đích giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn giữa hai hay nhiều bên bằng việc các bên dàn xếp, thương lượng với nhau có sự tham gia của bên thứ ba (không phải bên tranh chấp). Tuy nhiên, hai khái niệm này lại khác nhau về bản chất, tổ chức, hoạt động và thủ tục tiến hành.

Hoạt động hòa giải ở cơ sở được điều chỉnh bởi Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, như: Nghị định số 15/2014/NĐ-CP ngày 27-2-2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở; Nghị quyết liên tịch số 01/2014/NQLT/CP-UBTƯMTTQVN ngày 18-11-2014 giữa Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về hướng dẫn phối hợp thực hiện một số quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở còn hoạt động hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai được điều chỉnh bởi Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, như Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai 2013.

 Về phạm vi hòa giải các vụ việc đối với hoạt động hòa giải ở cơ sở: Theo Điều 5 Nghị định số 15/2014/NĐ-CP ngày 27-2-2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở thì phạm vi của hòa giải ở cơ sở bao gồm: Mâu thuẫn giữa các bên; tranh chấp phát sinh từ quan hệ dân sự như tranh chấp về quyền sở hữu, nghĩa vụ dân sự, hợp đồng dân sự, thừa kế, quyền sử dụng đất; tranh chấp phát sinh từ quan hệ hôn nhân và gia đình; vi phạm pháp luật mà theo quy định của pháp luật những vi phạm đó chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý vi phạm hành chính; vi phạm pháp luật hình sự trong một số trường hợp được pháp luật quy định trong khi đó, hoạt động hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai: Phạm vi hòa giải đối với hoạt động này là những tranh chấp đất đai mà các bên không tự hòa giải được để sau đó Tòa án nhân dân hoặc cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. Hoạt động hòa giải ở cơ sở là phương thức tổ chức giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp trên cơ sở khuyến khích, thuyết phục các bên tự nguyện thỏa thuận với nhau nhằm xóa bỏ mâu thuẫn, bất đồng, từ đó đạt được thỏa thuận phù hợp với pháp luật và đạo đức xã hội, góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết trong nội bộ nhân dân, tương thân tương ái, giữ gìn đạo đức, tình làng nghĩa xóm, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong cộng đồng dân cư.

Khác với hòa giải ở cơ sở, hoạt động hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai của UBND cấp xã là một thủ tục có tính chất pháp lý bắt buộc. Đây có thể được coi như là một giai đoạn tiền tố tụng để giải quyết tranh chấp đất đai của Tòa án nhân dân hoặc cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền.

Theo Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, hoạt động hòa giải ở cơ sở được thực hiện bởi các hòa giải viên thuộc các tổ hòa giải. Tổ hòa giải là tổ chức tự quản của nhân dân được thành lập ở cơ sở (gồm thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố, khu phố và cộng đồng dân cư khác) để hoạt động hòa giải. Cơ cấu tổ chức của tổ hòa giải gồm có tổ trưởng và các hòa giải viên; mỗi tổ hòa giải có từ 3 hòa giải viên trở lên, trong đó có hòa giải viên nữ (đối với vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số thì tổ hòa giải phải có hòa giải viên là người dân tộc thiểu số). Hòa giải viên được bầu ra trong số những người có các tiêu chuẩn như: có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín trong cộng đồng dân cư; có khả năng thuyết phục, vận động nhân dân, có hiểu biết pháp luật. Sau khi bầu chọn được hòa giải viên, Trưởng ban công tác Mặt trận lập danh sách đề nghị Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định công nhận hòa giải viên. Tổ trưởng tổ hòa giải do hòa giải viên bầu trong số các hòa giải viên để phụ trách tổ hòa giải.

Theo Điều 88 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai, hoạt động hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai do Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai thực hiện. Cơ cấu thành phần Hội đồng gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban MTTQ xã, phường, thị trấn; tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn; đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn. Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Đối với hoạt động hòa giải ở cơ sở: Nếu hòa giải thành, các bên có thể thỏa thuận lập văn bản hòa giải thành; nếu hòa giải không thành thì các bên có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật còn đối với hoạt động hòa giải trong giải quyết các tranh chấp đất đai: Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản. Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu của UBND cấp xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại UBND cấp xã.

Như vậy, có thể thấy, tuy giống nhau về mục đích và ý nghĩa nhưng hòa giải ở cơ sở và hòa giải trong giải quyết tranh chấp đất đai là hai hoạt động hoàn toàn khác nhau về bản chất và thủ tục tiến hành. Do đó, cần căn cứ vào từng trường hợp, vụ việc cụ thể để xác định văn bản pháp lý áp dụng là Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013 hay Luật Đất đai năm 2013 để giải quyết đúng quy định, tránh việc nhầm lẫn khi áp dụng tổ hòa giải để hòa giải trong tranh chấp đất đai hay áp dụng Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để hòa giải các vụ việc khác thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở. Nếu giải quyết tốt vấn đề này thì khi Tòa án nhân dân hoặc cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền thụ lý vụ việc sẽ tránh được tình trạng trả hồ sơ về để hòa giải theo đúng trình tự, thủ tục làm mất thời gian, công sức cho cả đương sự và cơ quan có thẩm quyền.
                    
KHÁNH ĐĂNG

 UBND xã Biển Hồ
 
customer-service.png THÔNG TIN LIÊN HỆ:

1478004194_map-icon.png Địa chỉ: 58 Tăng Bạt Hổ - T
hành phố Pleiku - Gia Lai
1490597482_Phone.png Điện thoại: (0269).3830 155
1478004801_fax-(1).png  Fax: (0269).3828414
1478004004_Mail.png  Email: ubndpleiku@gialai.gov.vn
 
contract-(4).png THÔNG TIN BẢN QUYỀN:

Bản quyền thuộc về UBND thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai
Chịu trách nhiệm chính: Ông Nguyễn Hữu Sung - UVBTV Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Pleiku.
Giấy phép số: 01/GP-TTĐT ngày 24/02/2015 của Sở Thông tin và Truyền thông

Chung nhan Tin Nhiem Mang
ĐĂNG KÝ NHẬN TIN

   Copyright © 2018 
Trang chủ | Tin tức Liên hệ | Mobile | Site map icontop.png